ΤΑ ΛΙΜΕΡΙΚΙΑ ΤΗΣ ΟΜΟΓΕΝΕΙΑΣ

του Στάθη Φριλ

Σύντομη εισαγωγή - Πήδηξέ την

Το λιμερίκι είναι μια ζωηρή ιρλανδέζικης προέλευσης αγγλική ποιητική φόρμα, που αποτελείται από 5 σύντομους στίχους σε τρισύλλαβο μέτρο και με χαρακτηριστική ομοιοκαταληξία (ααββα). Για να πάρετε μια μικρή γεύση περί τίνος πρόκειται, ακούστε μερικά σκωπτικά λιμερίκια από τον Γκάρισον — μη γελάτε, έτσι τον λένε τον άνθρωπο! — Κέιλορ σε μια ραδιοφωνική εκπομπή του:


New York Limericks

Μπορείτε επίσης αν θέλετε να διαβάσετε και τα λόγια.

Τα λιμερίκια, λοιπόν τα πρωτοπρόσεξα μόνο αφού ήμουν κάμποσα χρόνια εδώ στην Αμερική. Αμέσως σκέφτηκα να γράψω λιμερίκια στα ελληνικά, αλλά όμως γρήγορα απογοητεύτηκα, γιατί, σκεφτόμουν, οι πολυσύλλαβες ελληνικές λέξεις δεν θα επέτρεπαν να συμπεριλάβεις μέσα σε 5 μόνο στίχους το περιεχόμενο που μπορείς στα αγγλικά.

Έτσι πέρασαν ακόμα μερικά χρόνια μέχρι που να ξαναδοκιμάσω. Αιτία ήταν η σελίδα «Γράμματα Αναγνωστών» της εβδομαδιαίας εφημερίδας της ομογένειας ΕΛΛΑΣ, που δημοσίευε και ποιήματα αναγνωστών της. Αυτή τη φορά δεν τό 'βαλα κάτω αμέσως, και γρήγορα στ' αλήθεια τα αποτελέσματα με ξάφνιασαν και μένα τον ίδιο.

Δυστυχώς όμως υπήρχε ένα πρόβλημα: Τα περισσότερα ποιήματα που υπέβσλα δεν κρίθηκαν κατάλληλα για δημοσίευση...

Με μεγάλη μου χαρά διαπίστωσα όμως πως η ιστοσελίδα μου είχε ένα πολύ ευοίωνο αποτέλεσμα: με την υποκίνηση του αγαπητού φίλου Νίκου Σαραντάκου, πολλοί άλλοι συμπατριώτες έβαλαν το πετραδάκι του για τη καλλιέργια ελληνικής παράδοσης της ποιητικής αυτής φόρμας, στην οποία περίοπτη θέση έχουν βέβαια τα λιμερίκια του Σεφέρη, τα άσεμνα και τα ανόητα. Τα πονήματά τους μπορείτε να τα βρείτε στον ιστοτόπο Οι λέξεις έχουν τη δική τους ιστορία.

Τα πολλα λόγια όμως είναι φτώχεια. Τον λόγο τώρα ας έχει η μούσα της ποίησης.

Γεια-χαρά,

Στάθης Φριλ
emfril@gmail.com
Νέα Υόρκη

ΠΡΟΣΟΧΗ

Εκτός και αν σημειώνω αλλιώς στα σχόλια, τα πρόσωπα, τα γεγονότα και οι καταστάσεις στα παρακάτω ποιήματα είναι εντελώς φανταστικά και οποιαδήποτε συνωνυμία με πραγματικά πρόσωπα ή οποιαδήποτε ομοιότητα με πραγματικά γεγονότα ή καταστάσεις είναι εντελώς συμπτωματική και όχι εσκεμμένη.

σοβαρά ...

Η ΠΛΗΜΜΥΡΑ

Σε σπιτάκι στη Νέα Ορλεάνη κατοικούσε η Μαριώ με τον Γιάννη και τα δυο τους παιδιά, μα μιαν ώρα κακιά το νερό έφτασε ως το ταβάνι.

Αυτό είναι από τα λίγα εκείνα λιμερίκια που δημοσιεύτηκε. Σε αυτό βέβαια βοήθησε και το γεγονός πως ο Γιάννης και η Μαρία είχαν δύο παιδιά, όχι δύο γατιά.

ΕΠΙΤΑΦΙΟ ΕΠΙΓΡΑΜΜΑ

Η ΤΑΣΙΑ ΕΙΧΕ ΚΑΝΕΙ ΕΝΑ ΤΑΜΑ ΠΡΙΝ ΠΕΘΑΝΕΙ ΝΑ ΓΙΝΕΙ ΤΟ ΘΑΜΜΑ ΝΑ ΓΥΡΙΣΕΙ ΞΑΝΑ ΠΙΣΩ ΣΤΗ ΛΙΒΑΔΙΑ, Μ' ΑΠΕΒΙΩΣΕ ΣΤΗΝ ΑΛΑΜΠΑΜΑ.

Και αυτό δμοσιεύτηκε. Οφείλω να ομολογήσω ότι με ξάφνιασε που βγήκε σοβαρό, αν και μια μόνο λέξη, που σίγουρα δεν ταίριαζε ("τα τίναξε") θα είχε αλλάξει την όλη ατμόσφαιρα.

ΜΝΗΜΟΣΥΝΟ

Ο κυρ Λιας απ' τη Μασαχουσέτη τις προάλλες μας άφησεν έτη. Τον πενθούν τρία παιδιά, εγγονάκια εννιά, δυο δισέγγονα και η κυρά Καίτη.

ΓΕΡΟΝΤΙΚΗ ΑΝΟΙΑ

Ο Νικήτας στη Κονετικούτη δε θυμάται ποια μέρα είν' ετούτη· όμως ήταν σπαθί κάποιαν άλλη εποχή τα μυαλά του πριν γίνουν κουρκούτι.

... έτσι κι έτσι ...

ΤΟ ΜΑΝΤΟΛΙΝΟ

Γράφει ο Γεράσιμος απ' το Λονδίνο: «Τα υπάρχοντά μου τα άλλα τ' αφήνω. Πίσω στην Κεφαλονιά αύριο γυρίζω με μια μόνο βαλίτσα και το μαντολίνο.»

ΝΕΟΣ ΙΚΑΡΟΣ

Στο μπαλκόνι ο Φανής απ' τη Νέα Ιερσέη «Σαν αετός θα πετάξω στα σύννεφα!» λέει. Ψιθυρίζεται πως το πρωί, είχε πιει τσάι με LSD. Η καημένη η μανούλα του... Απόψε τον κλαίει.

GONE WITH THE WIND

Η Κική και η Μιμή μέναν εις το Μανχάταν. Πάνω απ' τον εικοστό πέμπτον όροφο θά 'ταν. Στο περβάζι λιαζόταν συχνά η Μιμή μα εκείνη τη μέρα είχε αέρα πολύ... Και ακόμα η Κική ψάχνει νά 'βρει την γάταν.

Και αυτό είδε το φως της δημοσιότητας.

Μ' ΕΝΑ ΣΜΠΑΡΟ

Ο Τώνης από τη Βοστόνη στόχο έβαλε ένα τρυγόνι για να εξασκηθεί και στη σκοποβολή· μα πέτυχε ένα πεπόνι.

Η ΚΟΤΑ

Είπε ο Σώτος απ' τη Μινεσότα: «Θέλω απόψε να φάω μια κότα.» Μα όμως έτρεχε γρήγορα αυτή γύρω-γύρω στην πίσω αυλή, κι έτσι έβρασε αυγά και καρότα.

Η ΠΙΤΣΑ

Ο Πανάγος από το Σικάγο λέει: «Μια πίτσα πηγαίνω να φάγω.» Μα τον πήγαν γιατροί στ' οσπιτάλι γιατί εγλίστρησε πάνω στον πάγο.

ΤΡΟΧΑΙΟ ΑΤΥΧΗΜΑ

Στην Αστόρια ο Στέργιος σαν πρώτα βγήκε για να ανταμώσει τη Γιώτα· μα πριν φτάσει, λοιπόν, στην πλατεία Αθηνών τον εχτύπησε μία Τογιότα.

Η Πλατεία Αθηνών είναι δημοφιλής τόπος συνάντησης των ομογενών της Αστόριας στο Κουίνς της Νέας Υόρκης.

ΤΑ ΚΛΕΙΔΙΑ

Ο Χαρίτος στο Χάρτφορντ μια μέρα βγήκε έξω να πάρει αέρα. Μα πριν πάει μακριά, «Του σπιτιού τα κλειδιά, ρε,» λέει, «τ' άφησα πλάι στη τοστιέρα!»

ΕΓΚΩΜΙΟ

Ο Θανάσης από την Αστόρια, αμ δεν έχει πολλά περιθώρια για βελτίωση· που λες και οι εκπομπές του καλές, και τα άρθρα — διεθνή και εγχώρια!

Αυτό το έγραψα για τον διευθυντή της εφημερίδας. Όμως ενώ είχε γραφεία στην Αστόρια, ο κ. Θανάσης τότε ζούσε στην Αθήνα και μετά στο Τορόντο.

Η ΒΑΡΕΙΑ

Έψαχν' η Σεβαστή μια πρωία νά 'βρει που νά 'χε πάει μια βαρεία· μ' αυτή είχε κρυφτεί πίσω από την ψιλή και φλέρταρε με τη δασεία.

Το ποίημα αυτό το εμπνεύστηκα διαβάζοντας ένα άρθρο για το πολυτονικό της γνωστής υπέρμαχου της καθαρευούσης και του πολυτονικού αρθρογράφου της εφημερίδας. Η συνωνυμία συνεπώς εδώ δεν είναι συμπτωματική. Τα γεγονότα, ωστόσο, που αναφέρονται είναι εντελώς φανταστικά, από όσα τουλάχιστον εγώ συμβαίνει να ξέρω.

ΠΟΙΗΤΙΚΗ ΚΡΙΤΙΚΗ

Ο Θόδωρος στο Σαν Φραντσίσκο επήρε στο τέλος το ρίσκο τετράστιχο ένα στο στυλ να γράψει του Στάθη του Φριλ. Συμπαθή την προσπάθεια βρίσκω.

Αυτό το έγραψα για να ενθαρρύνω τον αγαπητό συνάδελφο TedKaps απ την ποιητική αίθουσα του ελληνικού φόρουμ Omogenia.com.

Ο ΘΥΜΟΣ ΤΟΥ ΑΧΙΛΛΕΑ

Ο Αχιλλέας απ' την Αδελαΐδα ετσατίστηκε με τον Βρασίδα. Ποιος θυμάται γιατί;... Υποθέτω μπορεί να επρόκειτο για νεανίδα.

Με αυτό αρχίζει ο λεγόμενος Ομηρικός κύκλος.

ΤΟ ΜΗΛΟ ΤΗΣ ΕΡΙΔΑΣ

Ο Μενέλαος απ' τη Βενεζουέλα ερωτεύτηκε την Αναμπέλα και της πήρε ακριβό δακτυλίδι χρυσό. Μα επαντρεύτηκε εκείνη την Λέλα.

ΤΟ ΑΡΧΕΙΟ

Ο Αγαμέμνωνας από το Ρίο εκατέβαζε ωραίο αρχείο, μα όμως έπαθε από την πολλή τη χαρά καρδιακή προσβολή, και τον τρέξαν στο νοσοκομείο.

ΣΥΖΥΓΙΚΗ ΑΠΙΣΤΙΑ

Ο Πάρις από το Παρίσι τη γυναίκα του είχε απατήσει με σουηδέζα ξανθιά λίγα μόνο λεπτά πριν το ξυπνητήρι χτυπήσει.

ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ ΤΟΥ ΟΔΥΣΣΕΑ

Ο Οδυσσέας απ' τ' Ατλάντικ Σίτι βάζει πλώρη να πάει στην Κρήτη με βαρκούλα μικρή και κουπί, μα ευτυχώς η Ακτοφυλακή τον εγύρισε πίσω στο σπίτι.

Αυτό έχει ιστορική σημασία γιατί ήταν το πρώτο που έστειλα στην εφημερίδα. Δυστυχώς δεν το δημοσίευσαν.

ΠΕΡΑΣΜΕΝΑ ΜΕΓΑΛΕΙΑ

Ο Θύμιος απ' την Αριζόνα θυμότανε τον Παρθενώνα... Μα τα μάτια του ήταν υγρά, δεν έβλεπε τόσο καλά, και τράκαρε μία κολόνα.

Περιττόν να επαναλάβω ότι η συνωνυμία του ήρωα του ποιήματος αυτού με τον κ. Ευθύμιο Πιστιόλα, συγγραφέα του ποιήματος Ο Παρθενώνας που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα ΕΛΛΑΣείναι εντελώς συμπτωματική. Δεν ξέρω καν αν ο κ. Πιστιόλας συμβαίνει να κατοικεί στην Αριζόνα και αν είχε τροχαίο ατύχημα τον καιρό που έγραφε το ποίημά του.

Ο ΣΕΙΣΜΟΣ

Ο Σωκράτης απ' το Σακραμέντο τραγουδούσε, μ' ακοπανιαμέντο μια κιθάρα· αλλά ξαφνικά από ψιλά πέσαν είκοσι τόνοι τσιμέντο.

Αν περίμενα να γίνει πρώτα κανένας σεισμός προτού το στείλω, ίσως να είχε και αυτό δημοσιευτεί...

ΤΟ ΜΟΙΡΑΙΟ ΓΚΟΛ

Ο Τέλης απ' το Ταλαχάσι της πίεσης είχε ξεχάσει τα χάπια πριν το φαγητό και έπαθε εγκεφαλικό στου ματς την πιο κρίσιμη φάση.

ΟΙ ΚΑΤΑΚΤΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ

Ο Αλέξανδρος απ΄ το Κεντάκι εκατάκτησε, λεν, το Μαράκι, τη Χαρά, τη Ζωή, τη Κλειώ, τη Βιβή, τη Γωγώ, τη Λουλού και τον Άκη.

ΤΟ ΓΕΛΑΣΤΟ ΚΟΡΙΤΣΑΚΙ

Η Ρηνούλα από τη Μπογκοτά όλη τη μέρα γελά από χαρά, όταν πάει στο σχολειό, όταν παίζει κρυφτό, μακαρόνια όταν τρώει με κιμά.

ΟΙ ΔΙΑΚΟΠΕΣ

Τον Κωστάκη από το Μισισίπι μεγάλη τον έπιασε λύπη: ξεκινήσαν προχτές με χαρά οι διακοπές, στο κρεβάτι 'ναι τώρα με γρίπη.

Η ΠΥΡΚΑΓΙΑ

Τη Βαρβάρα απ' τη Γκουανταλαχάρα χτες τη βρήκε μεγάλη λαχτάρα απ' του προπάνιου το μάτι φωτιά σαν της άρπαξε η άσπρη ποδιά μαγειρεύοντας μιαν αγκινάρα.

ΤΟ ΚΩΜΑ

Ο Κλεάνθης απ' την Οκλαχόμα σε βαθύ εβυθίστηκε κώμα προ καιρού· είχε προσηλωθεί στο κανάλι του FOX στην TV και δεν έχει ξυπνήσει ακόμα.

ΤΟ ΜΑΚΕΛΕΙΌ

Η Λιλίκα είχε πάει στη Νεβάδα· που λες, έπινε πινακολάδα όταν σφαίρες βροχή κόψαν τη μουσική. Πιο καλά να 'χε πάει στην Ελλάδα.

Λας Βέγκας. 1 Οκτ. 2017. 59 νεκροί και 527 τραυματίες. Μοναχικός σκοπευτής απ' το 32ο πάτωμα ξενοδοχείου. Φαίνεται πως δεν του άρεσε η country music

· εν τω μεταξύ ...

ΑΙΩΝΙΑ ΤΟΥ Η ΜΝΗΜΗ

Ήταν κάποιος απ' τον Κολωνό που εγλύτωσε απ' τον σεισμό, από πυρ και νερό και μετά 'π' τον λιμό· όμως όχι απ' τον κορωνοϊό.

ΤΗΣ ΚΑΡΑΝΤΙΝΑΣ

Μία νέα μαμά στο Κουκάκι στο μικρό μουρμουρίζει μωράκι: «Όπως πάμε θαρρώ σ' ένα χρόνο ή σε δυο θα σου κάνω και άλλο αδερφάκι.»

Ας είναι αυτό η μικρή συνεισφορά μου στην καταπολέμηση της υπογεννητικότητας στη γενέτειρα...

Η ΓΚΟΜΕΝΑ ΣΤΗ ΤΖΙΑ

Απάντησα ολόγυμνη μια γκόμενα στη Τζια που νόμιζε ήταν έξυπνη, μα ήξερα πιο πολλά. Μου λέει: «Δεν είναι σωστό να με φλερτάρεις πριν ντυθώ.» Μα επέμεινα, την τούμπαρα, την πήδηξα, παιδιά!

Αυτό είναι έμμετρη απόδοση στα ελληνικά ενός λιμερικιού από την ταινία The Pale Blue Eye, που το ανέβασε στο μπλογκ «Οι λέξεις έχουν τη δική τους ιστορία» ο Costas X.